Feiten en fabels over planten kweken voor zand- en kleigrond.

Ons land kent een aantal verschillende grondsoorten. De bekendste zijn zand, veen of klei. Ze hebben allemaal verschillende eigenschappen en zijn daarmee geschikt voor verschillende soorten planten. De ene plant groeit bijvoorbeeld bij voorkeur op veen, maar verdraagt absoluut geen klei. Andere planten zijn juist helemaal niet kieskeurig en groeien goed op iedere grondsoort.

Onderzoeken op welke grondsoort je tuiniert voordat je planten kiest, is heel verstandig. Planten hebben zo hun voorkeur qua grondsoort en door planten te kiezen die zich in jouw grondsoort thuis voelen, bespaar je jezelf werk en teleurstellingen. In onze plantbeschrijvingen in de plantenwinkel en in de webshop informeren we je dan ook over de favoriete grondsoort van de plant.

Er bestaan wel een aantal fabels over planten en grondsoorten. In deze blog zetten we een aantal feiten en fabels op een rijtje en leggen we je uit hoe het zit.

De ene kleigrond is de andere niet.

Feit! Zeeklei, rivierklei, zware klei, zavel... het aandeel kleideeltjes (lutumdeeltjes) in de bodem bepaalt wat de eigenschappen van jouw bodem zijn. Daarnaast heeft de historie van je bodem ook een groot aandeel: hoe is de bodem bewerkt? Een actief bodemleven heeft namelijk ook een groot effect op hoe goed de plant gaat groeien.

Als je een specifieke plant op het oog hebt, kijk eerst eens in je omgeving. Zie je die plant ergens groeien bij jou in de buurt en ziet de plant er vitaal uit? Grote kans dat de plant het bij jou ook doet. Toverhazelaar doet het bijvoorbeeld op de ene kleigrond prima en op de andere totaal niet.

Een plant voor kleigrond moet op kleigrond gekweekt zijn.

Fabel. Klei houdt gemakkelijk vocht vast en is voedselrijk. De plant hoeft daardoor niet echt op zoek naar voeding en kan met een oppervlakkig wortelgestel toe. Het wortelgestel is minder fijn vertakt dan bij een plant op zandgrond, de wortels zelf zijn vaak dikker dan bij planten in zandgrond en ze groeien trager vanwege de compacte grond.

Is een plant op zandgrond gekweekt en plant je de plant uit op kleigrond, dan start de plant met een flinke pruik aan wortels en zal hij uiteindelijk alleen de wortels overhouden die hij nodig heeft om verder te groeien. Niks aan het handje dus. Andersom is het een ander verhaal.

Is de plant in pot gekweekt, dan hoef je alleen te letten op de wensen van de plant en kies soorten die van nature graag op kleigrond groeien. Er zijn overigens wel kleibodems waarbij het uitplanten van potplanten extra zorg vraagt. De aansluiting tussen de potkluit en de omliggende bodem moet aanwezig zijn om de plant van voldoende vocht te voorzien.

Een plant voor zandgrond moet op zandgrond gekweekt zijn.

Feit en fabel. Als je voor een plant gaat die in de vollegrond gekweekt is, is het inderdaad verstandig om te kiezen voor een plant die ook in zandgrond gekweekt is. Het wortelgestel heeft zich dan aangepast op zandgrond. In zandgrond heeft de plant een fijn vertakt en uitgebreid wortelgestel met diepere wortels nodig, in tegenstelling tot kleigrond.

Als de plant in pot is gekweekt, maakt het niet uit. Je let dan uiteraard wel op de favoriete groeiomstandigheden van de plant en je kiest bij voorkeur planten die graag op zandgrond groeien.

Op zandgrond is het lastig groeien.

Fabel. Zandgrond is een type bodem dat grotendeels bestaat uit zanddeeltjes en het heeft specifieke eigenschappen die het onderscheiden van andere bodemtypes, zoals klei of leem. 

• Zandgrond bestaat voornamelijk uit grote korrels met weinig klei- of slibdeeltjes. De korrels zijn meestal 0,05 tot 2 mm groot, wat het een losse en luchtige structuur geeft. 
•  Water zakt snel door zandgrond, waardoor het goed gedraineerd is. Dit voorkomt wateroverlast, maar maakt het zandgrond ook vatbaar voor uitdroging. 
•  Zandgrond is vaak arm aan organisch materiaal en mineralen, omdat voedingsstoffen gemakkelijk uitspoelen door regenwater. Dit maakt het minder vruchtbaar in vergelijking met klei- of leemgrond. 
•  Zandgrond warmt snel op in de lente, wat gunstig kan zijn voor vroege gewassen. Het koelt echter ook snel af, wat een nadeel kan zijn in koudere maanden. 
•  De losse structuur maakt het gemakkelijk te bewerken, zelfs bij nat weer.

Zandgrond heeft dus voordelen en nadelen, maar door te mulchen met organisch materiaal kun je de vruchtbaarheid van de bodem positief beïnvloeden. Je stimuleert daarmee het bodemleven, dat vervolgens voedingsstoffen voor de plant beschikbaar maakt. Het toevoegen van organisch materiaal verbetert ook de vochtbalans in de grond, vocht wordt daardoor langer vastgehouden in de bodem. Op zandgrond kun je dus prima tuinieren, een eetbare tuin starten of een voedselbos beginnen!

Als je op zavelgrond tuiniert heb je geluk.

Feit. Zavelgrond is een mengsel van zandgrond en kleigrond, waarbij het aandeel zand iets groter is dan het aandeel klei. Daardoor is het makkelijk te bewerken, houdt het goed vocht en voedingsstoffen vast en draineert de grond ook voldoende. Het is dus eigenlijk ideale, vruchtbare tuingrond. Ook zavelgrond moet goed onderhouden worden, zodat het bodemleven actief blijft en er dus voldoende voedingsstoffen vrijkomen voor de plant. Mulchen met organisch materiaal is ook op zavelgrond aan te raden.

Zand, leem, klei, veen of zavel...

Of je nu op zand, leem, veen, klei of zavel tuiniert... we hebben voor iedere grondsoort passende planten. Of jouw plant vervolgens goed gaat groeien wordt in nog veel grotere mate bepaald door hoe gezond jouw bodem is. Investeer dus in een actief bodemleven zodat er voldoende voeding vrijkomt voor de plant, de vochthuishouding in de bodem goed werkt en er voldoende zuurstof beschikbaar is voor de wortels.